John Dalton – Nhà hóa học, Nhà vật lý người Anh
John Dalton (6
tháng 9, năm 1766 – 27 tháng 7, năm 1844) là một nhà hóa học, nhà vật lý người
Anh. Ông sinh ra trong một gia đình dệt vải nghèo tại Eaglesfield, một vùng
phía Tây Bắc nước Anh. Thời niên thiếu, để có đủ điều kiện tiếp tục theo học và
đeo đuổi lòng đam mê khoa học của mình, John Dalton phải trốn nhà để đi trợ giảng
ở một trường trung học tại Kendan (khi ấy, ông chỉ mới 15 tuổi). Vài năm sau,
khi Dalton 19 tuổi, ông đã được cử giữ chức hiệu trưởng trường trung học này. Về
sau, ông trở nên nổi tiếng vì những đóng góp, lý giải của ông trong thuyết nguyên tử và các nghiên cứu của
ông về bệnh mù màu trong khi bản thân ông cũng mắc căn bệnh này (Dalton bị mù
màu đỏ lục). Lý thuyết về nguyên tử của Dalton là cơ sở để xây dựng các lý thuyết
khác về nguyên tử sau này.
Trong năm 1790 Dalton đã định chọn
ngành luật hay y khoa, nhưng dự định của ông không được khuyến khích của những
người thân, nên ông vẫn ở lại Kendal đến tận mùa xuân năm1793 ông mới di chuyển
đến Manchester. Dalton được bổ nhiệm làm một giáo viên dạy toán và khoa học tự
nhiên ở Học viện Manchester. Ông ở vị trí này đến tận trường này được di chuyển
đến York vào năm 1803, khi đó ông trở thành một giáo viên dạy toán và dạy hóa,
vừa dạy công và dạy tư.
Khí tượng học, thị giác và các lĩnh vực khác
Phương pháp sống của Dalton chịu ảnh
hưởng sâu sắc của một tín đồ phái giáo hữu (Quaker), một nhà khí tượng học xuất
sắc, người đã làm ông quan tâm đến những vấn đề của toán học và khí tượng học.
Năm 1787 ông bắt đầu giữ các ghi chép của ông về khí tượng học ông đã đưa vào
đó hơn 200.000 những quan sát. Ấn bản đầu tiên của ông là Các luận văn và quan
sát khí tượng (Meteorological Observations and Essays) (năm 1793), trong đó có
nhiều ý tưởng là tiền đề cho các phát minh của ông sau đó.
Một tác phẩm khác của Dalton là Những nguyên lý cơ bản của Ngữ pháp tiếng
Anh (Elements of English Grammar), được xuất bản năm 1801. Năm 1794 ông được
bầu vào làm thành viên của Hội Triết học
và Văn chương Manchester (ManchesterLiterary and Philosophical Society).
Thuyết nguyên tử
Vào năm 1808, John Dalton đã đưa ra
lý thuyết nguyên tử của ông dựa trên định
luật bảo toàn khối lượng và định luật tỷ lệ các chất trong các phản ứng hoá
học. Tất cả lý thuyết của ông dựa trên năm giả thuyết. Giả thuyết thứ nhất phát
biểu rằng tất cả vật chất đều được tạo thành từ các nguyên tử. Giả thuyết thứ
hai là các nguyên tử của cùng một nguyên tố sẽ có cùng một cấu trúc và tính chất.
Giả thuyết thứ ba là các nguyên tử không thể bị phân chia, không thể được sinh
ra hoặc mất đi. Giả thuyết thứ tư là các nguyên tử của các nguyên tố khác nhau
kết hợp với nhau để tạo ra các hợp chất. Giả thuyết thứ năm là trong các phản ứng
hoá học, các nguyên tử có thể kết hợp, phân tách hoặc tái sắp xếp lại. Lý thuyết
của Dalton không chỉ giải thích các định luật trên mà còn là cơ sở để xây dựng
các lý thuyết khác về nguyên tử sau này.
Sưu tầm THẾ GIỚI DANH NHÂN