Trạng lường Lương Thế Vinh - Người phát minh ra bàn tính đầu tiên của Việt Nam
Lương Thế Vinh (17-08-1441 - 2-10-1496), nổi tiếng là thần đồng, thông minh và nhanh trí, đỗ trạng nguyên ở tuổi 23. Ông rất giỏi toán học, có nhiều phát minh và ứng dụng trong cuộc sống nên được mệnh danh là “người đặt nền móng cho Toán học Việt Nam”. Với chủ trương học trò cần phải học tập chuyên tâm, kết hợp giải trí và vận dụng kiến thức vào cuộc sống ông đã có rất nhiều học trò giỏi, đỗ đạt cao.
Thời bấy giờ, các công cụ tính toán còn nghèo nàn, chủ yếu sử dụng hai bàn tay bằng cách “bấm đốt ngón tay”. Nhiều người còn dùng một sợi dây với những nút thắt làm công cụ tính toán. Trên sợi dây dài, cộng thêm một đơn vị thì thắt thêm một nút, trừ đi một đơn vị thì cởi một nút. Đi vay một quan tiền hay một đấu thóc thì thắt một nút, trả nợ một quan tiền hay đấu thóc thì tháo một nút,...
Người ta cũng sử dụng những đốt xương sống của súc vật, xâu vào một sợi dây làm công cụ tính toán. Sợi dây được gập lại, khi muốn cộng hay trừ thì đưa các nút chạy qua chạy lại hai phần sợi dây.
Trạng nguyên Lương Thế Vinh đã dành nhiều thời gian để suy nghĩ sáng chế ra công cụ tính toán thuận lợi hơn. Cuối cùng, ông đã sáng chế ra bàn tính gẩy - chiếc bàn tính đầu tiên của Việt Nam.
Ban đầu, ông nặn những hòn bi bằng đất có khoan lỗ ở giữa, phơi khô rồi sâu vào cái đũa. Sau đó ông làm 2 xâu việc tính toán thuận lợi hơn. Tiếp đó, ông làm nhiều xâu hơn, buộc với nhau thành một bàn tính.
 |
| Lương Thế Vinh là người phát minh ra bàn tính |
Dần dần, Lương Thế Vinh cải tiến từng viên tính bằng đất thành các đốt trúc ngắn và sau đó ông khắc những viên tính bằng gỗ, sơn màu đẹp mắt. Về sau, khi bàn tính gẩy của Trung Quốc du nhập vào nước ta thì hình dáng không khác gì so với bàn tính của Lương Thế Vinh. Đáng phục hơn là quy tắc tính toán cộng, trừ, nhân, chia cũng đều được Nhà toán học Lương Thế Vinh nghĩ ra trước đó.
///---
THẾ GIỚI DANH NHÂN sưu tầm & phát hành!
///---
