MARK TWAIN - Nhà văn khôi hài, tiểu thuyết gia và nhà diễn thuyết nổi tiếng nước Mỹ

Samuel Langhorne Clemens (được biết đến với bút hiệu Mark Twain; 30 tháng 11,1835 – 21 tháng 4, 1910) là một nhà văn khôi hài, tiểu thuyết gia và là nhà diễn thuyết nổi tiếng của Mỹ. Ông sinh ra vào chính ngày sao chổi Halley xuất hiện năm 1835 và mất đúng vào lần sao chổi xuất hiện lần sau, năm 1910.

Cuộc đời của Mark Twain

Mark Twain là nhà văn khôi hài bậc nhất của Hoa Kỳ, là tiểu thuyết gia rất sáng tạo và hấp dẫn do nơi sinh của ông thuộc về miền đất được coi là trái tim của Hoa Kỳ, gần vùng biên giới và ngay tại bờ sông Mississippi và con sông lớn này đã nối hai miền bắc và nam.

Mark Twain có tên thật là Sam Langhorne Clemens, chào đời vào ngày 30 tháng 11 năm1835 tại Florida, thuộc tiểu bang Missouri, và là đứa con thứ sáu. Cha của Sam là ông John Marshall Clemens là một luật sư, đã rời khỏi tiểu bang Virginia để sang định cư tại Missouri còn bà mẹ Jane Lampton Clemens là người từ tiểu bang Kentucky. Đây là một gia đình không giàu có nhưng cho các con được sống tự do, thoải mái. Vào thời kỳ đó, cả hai tiểu bang Missouri và Kentucky đều là tiểu bang duy trì chế độ nô lệ. Năm 1821, Missouri được nhận vào Liên Bang Hoa Kỳ.

Khi lên 4 tuổi tức là vào năm 1839, gia đình của Sam Clemens dọn về Hannibal, một thị xã nhỏ nằm về phía tây trên bờ sông Mississippi. Hannibal cách thành phố lớn Saint Louis 120 dặm về phía bắc. Dân số của thị xã này vào khoảng 1.000 người, một nửa là nô lệ và những người da đen nào không có đủ giấy tờ đều bị bắt. Nhiều người nô lệ da đen bị bán cho các đồn điền thuộc phía Nam trong các tiểu bang như Louisiana,Georgia… Sam Clemens trải qua tuổi trẻ tại thị xã Hannibal, đã từng bơi lội trên sông, chơi đùa trong các cánh rừng hay trên các hòn đảo của dòng sông và đọc các cuốn truyện phiêu lưu mạo hiểm.

Mississippi là một dòng sông rất lớn, nối miền bắc với các thành phố phía nam như Memphis và New Orleans, và do con sông Ohio hội nhập lại, người dân có thể đi tới Cincinnati và các thành phố khác thuộc miền đông. Từ các phong cảnh, kinh nghiệm và kỷ niệm với dòng sông này, tác giả Mark Twain đã viết ra nhiều tác phẩm danh tiếng.

Năm 1847, người cha qua đời, Sam Clemens tới học nghề với người anh tên là Orion, người này có một nhà in và một tờ báo. Vào thời bấy giờ, thợ in không phải là một nghề kiếm nhiều tiền, Sam đã từng đi làm công tại nhiều thành phố như Keokuk hay New York, đã mơ tới xứ Nam Mỹ để đi tìm vàng, mơ tới các cách làm giàu nhanh chóng.

Sam Clemens tới học nghề lái tàu với ông Horace Bixby vào năm 1857 và đã ưa thích nghề mới này hơn tất cả các nghề khác đã từng làm trước kia. Vào thời kỳ đó, thuyền trưởng lái tàu trên sông là một người đứng sau bánh lái và nhiều phong cảnh đẹp của dòng sông đã hiện ra trước mắt, thời gian khác nhau trong ngày lại có các cảnh trí khác nhau, với các khúc sông quanh co chứa nhiều phong cảnh thay đổi từ mùa này sang mùa khác. Các kinh nghiệm và kỷ niệm của quãng đời học nghề lái tàu này đã được tác giả Mark Twain mô tả trong cuốn truyện "Đời sống trên dòng sông Mississippi" (Life on the Mississippi).

Sam Clemens lấy được bằng lái tàu trên sông vào năm 1859 nhưng rồi Nội chiến Hoa Kỳ đã xảy ra, khiến cho việc lưu thông trên sông Mississippi bị chấm dứt. Trong thời Nội Chiến, Sam Clemens đã tham gia vào Lực Lượng Quân Sự Miền Nam nhưng sau ba tuần lễ, đã đào ngũ, trốn đi theo nghề đào mỏ bạc tại tiểu bang Nebraska, rồi lang thang từ thị xã này qua thành phố kia và cuối cùng tới tiểu bang Nebraska, định cư tại thị xã Virginia City. Sam Clemens bắt đầu viết bài cho tờ báo Territorial Enterprise của thị xã này.

Vào năm 1863, Sam Clemens dùng bút hiệu "Mark Twain", có nghĩa là "sâu 2 tầm", do từ các kỷ niệm lái tàu trên dòng sông Mississippi. Sau lần cãi nhau với chủ bút tờ báo, Mark Twain rời Nebraska và dọn qua tiểu bang California vào mùa xuân năm 1864. Từ năm 1865, danh tiếng đã tới với Mark Twain sau khi ông cho xuất bản cuốn truyện "Con ếch hay nhảy của quận hạt Calaveras" (the Jumping Frog of Calaveras County). Khi công ty Tàu Thủy Thái Bình Dương (the Pacific Steamboat Company) khánh thành tuyến đường thủy giữa thành phố San Francisco và các hải đảo Hawaii, thời bấy giờ còn được gọi là các đảo Sandwich (the Sandwich Islands), Mark Twain được tờ báo The Sacramento Union phái đi làm phóng sự. Mark Twain đã viết một loại bài châm chọc các du khách. Mark Twain đã đưa lối văn đàm thoại (colloquial speech) vào cách hành văn Mỹ và nhờ các truyện ngắn, ông đã nổi danh là một nhà viết văn khôi hài (humorist), chuyên chế giễu các phong tục, tập quán và các định chế của xã hội đương thời và ông được xếp hạng cùng với các nhà văn như Bret Harte, Artemus Ward và Petroleum V. Nasby. Đây là các nhà văn rất nổi tiếng về các câu chuyện dân gian, viết bằng giọng văn có chứa đựng các thổ ngữ và nhiều chi tiết hài hước.

Năm 1867, Mark Twain thực hiện một chuyến du lịch qua châu Âu và miền Đất Thánh Palestine bằng con tầu thủy Quaker City. Các bức thư kể về chuyến du lịch này, gửi cho tờ báo Alta California tại thành phố San Francisco và tờ báo New York Tribune tại thành phố New York, được gom lại và xuất bản vào năm 1869 thành cuốn truyện "Các kẻ ngây thơ ở nước ngoài" (The Innocents Abroad). Qua cuốn này, Mark Twain đã chế giễu sự điên khùng của nhiều du khách Mỹ đã phải băng qua đại dương để đi coi các ngôi mộ của những người đã chết trong khi còn rất nhiều thứ đang sống, đáng coi hơn tại Hoa Kỳ. Tác giả Mark Twain cũng viết khôi hài về các cảnh nhìn thấy, về các tập quán nghịch lý của các quốc gia đã đi qua và so sánh Hoa Kỳ là một đất nước sống động, đang phát triển, trái ngược với châu Âu là một miền đất đang thoái hóa, suy tàn. Tác phẩm của ông đã khiến ông nổi tiếng và được nhiều người tôn trọng, đồng thời các nhà văn Miền Tây Hoa Kỳ không còn bị coi thường như trước kia.

Do là một nhà văn nổi tiếng, Mark Twain kết hôn vào năm 1870 với cô Olivia Langdon, thuộc một gia đình giàu có và danh giá. Các kỷ niệm và cách tán tỉnh người đẹp của thời kỳ này được lưu dấu trong các bức thư mà Mark Twain viết cho Olivia và cho các bạn của cô nàng, rồi về sau thể hiện qua lối ve vãn của Tom đối với Becky trong tác phẩm "Tom Sawyer". Sau đám cưới 5 năm, Mark Twain rời gia đình về thành phố Elmira, thuộc tiểu bang New York, rồi dọn sang cư ngụ tại thành phố Hartford thuộc tiểu bang Connecticut vào năm 1871. Tại nơi sau này đã ra đời các người con của Mark Twain: con trai Langdon chết non vào năm 1872, sau đó là ba cô con gái Susy, Clara và Jean, chào đời trong các năm từ 1872 tới 1880. Vào năm 1874, gia đình Mark Twain dọn về một căn nhà sang trọng 19 phòng tại Hartford.

Tại thành phố Hartford, Mark Twain đã làm quen được một số nhân vật trong giới văn học, trong số này có William Dean Howells là một tác giả danh tiếng và chủ nhiệm của tờ nguyệt san "The Atlantic Monthly". Howells đã sớm nhận ra tài năng hài hước của Mark Twain, ông đã khuyến khích nhà văn trẻ phát triển biệt tài đó bằng cách cố vấn và trợ giúp cho tờ nguyệt san Atlantic.

Trong 20 năm trường sống tại thành phố Hartford hay tại Quarry Farm gần thành phố Elmira, New York, Mark Twain đã viết rất nhiều và các bài viết được phổ biến qua các tạp chí văn học xuất bản tại hai thành phố Boston và New York.

Sau cuốn "Sống thiếu thốn" (Roughing It) kể về cuộc đời của một người thợ mỏ và một nhà báo, cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Mark Twain là "Thời Kỳ Vàng Son" (The Gilded Age, 1873). Tác giả đã viết cuốn này chung với Charles Dudley Warner, một người bạn và một nhà văn sống tại Hartford. Cuốn "Thời Kỳ Vàng Son" nói về các thập niên sau Cuộc Nội Chiến qua đó tác giả châm chọc tính ích kỷ và các cách kiếm tiền phổ thông của thời bấy giờ.

"Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer" (The Adventures of Tom Sawyer, 1876) được coi là hồi ký của Mark Twain và tác giả mô tả Tom Sawyer, anh bạn Huck Finn và tên gian ác Injun Joe cũng như làng St. Petersburg nhờ các kỷ niệm sống tại Hannibal khi trước.

"Đi nước ngoài" (A Tramp Abroad, 1880) được viết ra từ chuyến du lịch châu Âu của tác giả vào năm 1878. Cuốn truyện này kể lại các chuyến đi qua các nước Đức, Thụy Sỹ và Ý và qua đó, tác giả đã pha trộn các truyền thuyết, chuyện kể, chuyện khôi hài và các nhân vật địa phương để chế giễu nhẹ nhàng các sách du lịch và nền văn hóa tại châu Âu.

"Hoàng Tử và kẻ nghèo" (The Prince and the Pauper, 1882) dùng khung cảnh nước Anh vào năm 1550, mô tả sự trao đổi nhân dạng giữa Hoàng Tử Edward-6 của nước Anh và đứa trẻ nghèo hèn tên là Tom Canty. Cuốn truyện này đã làm vừa lòng một số độc giả thuộc vùng Tân Anh Cát Lợi nhưng một số người khác lại bất mãn vì họ ưa thích loại truyện đã xuất bản trước kia.

"Đời sống trên dòng sông Mississippi" (Life on the Mississippi, 1883) mô tả về lịch sử, truyền thuyết, khung cảnh, con người của các con tàu thủy, của các thành phố dọc theo con sông Mississippi. Tác giả Mark Twain đã kể rõ về những ngày lái tàu của mình khi trước từ chương 4 tới chương 17. Các chương này trước kia đã được phổ biến trên tờ nguyệt san Atlantic vào năm 1875 qua loạt bài "Thời xưa trên dòng sông Mississippi" (Old Times on the Mississippi).

"Các cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn" (The Adventures of Huckleberry Finn) được coi là tác phẩm danh tiếng nhất của Mark Twain, được xuất bản tại nước Anh vào năm 1884 và Hoa Kỳ vào năm 1885, và là phần tiếp của cuốn "Tom Sawyer". Cuốn truyện này mô tả các cuộc phiêu lưu của hai đứa trẻ trốn nhà, là Huck Finn và một em nô lệ da đen tên là Jim. Tom Sawyer cũng xuất hiện lại trong một số chương với trò khôi hài cố hữu. Trong truyện, Mark Twain đã dùng thứ ngôn ngữ hiện thực (realistic language) thêm vào là nhiều loại thổ ngữ (dialects) làm cho sống động các nhân vật. Các lối hành xử thiếu đạo đức, lời nói vô hạnh nhất thời của nhân vật Huck Finn và cách dùng văn phạm thiếu thận trọng của tác giả trong tác phẩm, đã làm cho một số độc giả bất mãn. Thư viện công lập Free Public Library đã cấm cuốn truyện này vào năm 1885. Ngoài ra, một số độc giả còn phản đối Mark Twain vì cho rằng ông đã chấp nhận chế độ nô lệ, lời văn mang tính kỳ thị và đã dùng chữ "nigger" (kẻ nô lệ dơ bẩn). Thực ra đối với thời bấy giờ, Mark Twain là một người tiến bộ về vấn đề chủng tộc và các chủ đề sâu xa viết về Huckleberry Finn đã bàn tới sự bình đẳng căn bản và khát vọng toàn cầu của mọi người thuộc mọi chủng tộc.

Cuối cùng, tác phẩm "Người Mỹ trong Triều Đình của Vua Arthur" (A Connecticut Yankee in King Arthur's Court, 1889) đã trình bày một nhân vật khác nhiều màu sắc. Đây là người đốc công trong xưởng kim loại từ Hartford, Connecticut, tên là Hank Morgan. Nhờ quỷ thuật, Morgan thấy mình được sống tại nước Anh vào khoảng năm 500 sau Công nguyên, nên đã quyết định cải tổ xã hội Anh bằng cách đưa vào đó các lợi ích về kinh tế, tri thức và đạo đức của các năm 1800. Nhưng trước các cải cách và hoạt động từ thiện, đám đông quần chúng ngu dốt, cố vấn do giới Hiệp Sĩ và Tu Sĩ mê tín, đã nổi lên lật đổ Nhà Vua nước Anh. Qua các sự kiện xảy ra trong truyện, tác giả đã gián tiếp chế nhạo các thái độ tôn kính của một số tác giả đối với các Hiệp Sĩ Bàn Tròn, đồng thời Mark Twain cũng đưa ra một số câu hỏi về giá trị của nền văn hóa đương thời tại Hoa Kỳ.

Vào thập niên 1880, Mark Twain đã thiết lập và điều hành một công ty xuất bản cho riêng mình cũng như tìm cách đầu tư vào vài phạm vi thương mại khác, đặc biệt là việc chế tạo máy in do người phát minh tên là Paige. Trong các năm từ 1881 tới 1894, Mark Twain đã lỗ vốn gần 200,000 mỹ kim đầu tư vào thứ máy in kể trên, vì các thay đổi về kiểu mẫu, đặc tính đã đưa tới thất bại. Tháng 4 năm 1894, công ty ấn loát của Mark Twain phải tuyên bố phá sản rồi từ tháng 1 năm 1895, nhà văn bị ô danh vì không trả được nợ. Nhưng nhà văn đã tìm cách phục hồi tài sản bằng cách đi diễn thuyết, có khi thu được 1,000 đô la Mỹ mỗi lần và ông đã từng thực hiện nhiều chuyến đi được quảng cáo rầm rộ, tới cả các thành phố xa xôi thuộc Ấn Độ, Nam Mỹ và châu Úc. Mark Twain kết bạn với các nhân vật danh tiếng, giàu có như Andrew Carnegie, William Rockfeller và được trao tặng các văn bằng danh dự tại Đại học Yale vào năm 1901, Đại học Missouri vào năm 1902 và Đại học Oxford vào năm 1907. Tác giả Mark Twain là một nhân vật quốc tế, thường mặc bộ âu phục màu trắng mang vẻ phô trương, hút thuốc xì gà, với các bài nói chuyện hàm chứa nhiều chỉ trích xã hội một cách cay đắng và các bài văn này về sau được phổ biến qua các tác phẩm "Người ngồi trong bóng tối" (The Person sitting in the Darkness, 1901) và "Độc Thoại của Vua Leopold" (King Leopold 's Soliloquy, 1905).

Sau khi đã phục hồi được các vấn đề tài chính vào năm 1898, Mark Twain lại gặp các thảm cảnh trong đời sống gia đình. Người con gái lớn nhất Susy qua đời vào năm 1896 vì bệnh đau màng óc trong khi cha mẹ và em Clara đang ở nước ngoài. Năm 1903, Mark Twain bán đi ngôi nhà thân thương tại Hartford vì những kỷ niệm về Susy. Tới ngày 5 tháng 6 năm 1904, bà vợ Olivia cũng lìa đời vì bệnh tim rồi người con gái út tên là Jean, trước kia mắc bệnh kinh phong, cũng chết vào ngày 24 tháng 12 năm 1909.

Mặc dù các khó khăn tài chính và thảm cảnh gia đình trong các năm cuối đời, Mark Twain vẫn thu xếp để viết văn. Các tác phẩm cuối đời của ông gồm "Người Mỹ đòi quyền lợi" (The American Claimant, 1892) viết về một nhân vật không thực tế là đại tá Mulberry Sellers. Cuốn tiểu thuyết này được căn cứ vào vở kịch không thành công mà tác giả đã soạn ra cùng với nhà phê bình William Dean Howells vào năm 1883. Một tiểu thuyết trinh thám khác có tên là "Bi Kịch của Pudd'nhead Wilson" (The Tragedy of Pudd'nhead Wilson, 1894) bàn tới thành kiến chủng tộc (racial prejudice), một vấn đề quan trọng của xã hội Mỹ. "Nhớ về Joan of Arc" (Personal Recollections of Joan of Arc, 1896) là một cuốn tiểu sử (biography) dựa vào các tài liệu lịch sử. Mark Twain cũng kể lại những kinh nghiệm trong các chuyến đi diễn thuyết tại nước ngoài vào năm 1895, 1896 qua cuốn tiểu thuyết "Theo Đường Xích Đạo" (Following the Equator, 1897) trong khi cuốn truyện ngắn "Kẻ tham nhũng tại Hadleburg" (The Man that Corrupted Hadleburg, 1899) đã chế giễu các nhà lãnh đạo tự phụ của một thành phố. Các tác phẩm của Mark Twain càng về sau, càng mất dần tính khôi hài của thời tuổi trẻ và bộc lộ cách nhìn bi quan hơn do tác giả nghi ngờ các loại tôn giáo, do tác giả nhận ra các động lực chính của con người là lòng ích kỷ.

Đại Văn Hào Mark Twain qua đời vì bệnh tim vào ngày 21 tháng 4 năm 1910, để lại nhiều bản thảo kể cả một cuốn tự thuật lớn và dở dang. Bản thảo của một tác phẩm bi quan xuất bản vào năm 1916 có tên là "Người xa lạ bí mật" (The Mysterious Stranger) đã mô tả cuộc viếng thăm của quỷ Sa Tăng tới một ngôi làng thuộc nước Áo vào thời Trung Cổ.

Dù cho thất vọng trước cuộc đời, Đại Văn Hào Mark Twain vẫn nổi danh là một nhà văn khôi hài bởi vì ông đã nhìn thấy trong các hình ảnh rực rỡ và lãng mạn của xã hội, các tập quán và định chế giả hiệu, có gian ý, và ông đã dùng cách diễn tả quá đáng một cách hữu hiệu để công kích các thói đạo đức giả, các thái độ tự mãn của người đời, các bất công của xã hội. Ngoài các tác phẩm đặc sắc, một trong các đóng góp lớn lao của Đại Văn Hào Mark Twain là cách hành văn đặc biệt Mỹ, khác hẳn lối viết văn của các tác giả người Anh. Mark Twain là một trong các nhà văn Mỹ hạng nhất, một bậc thầy về ngôn ngữ theo hình thức tiêu chuẩn, chứa đựng thứ tiếng địa phương của Miền Tây Hoa Kỳ. Thể văn buông lỏng (loose rhythm of the language) trong các tác phẩm của Mark Twain đã cho người đọc cảm giác về lời nói thực sự (real speech) và lối hành văn hiện thực này đã ảnh hưởng tới nhiều nhà văn Mỹ khác, khiến cho Đại Văn Hào Ernest Hemingway đã có lần xác nhận rằng: "Tất cả nền văn chương hiện đại của Hoa Kỳ bắt nguồn từ … Huckleberry Finn".

Sự nghiệp sáng tác

Mark Twain là một nhà văn trào phúng nổi tiếng của Mỹ. Những tác phẩm của ông, với tính chất châm biếm sâu sắc, với những nét miêu tả tâm lý xã hội cực kỳ khéo léo, đã trở thành những vũ khí sắc bén đấu tranh chống sự áp bức thống trị của bọn cầm quyền phong kiến tư bản, nhất là chống cái chính sách dã man phân biệt chủng tộc đối với người da đen ở Mỹ.

Con đường đến với văn học của Twain đến nay vẫn không khỏi khiến người ta ngạc nhiên, khởi đầu bằng một tác phẩm hài hước có tựa đề "The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County" (Con ếch nhảy trứ danh ở Calaveras). Dù ngày nay đọc lại, tác phẩm đó không thể kiếm nổi của độc giả một nụ cười nhưng lúc bây giờ, "Con ếch nhảy..." đã giúp ông trở nên nổi tiếng chỉ sau một đêm. Tiếp đó là những chuyến ngao du khắp đất nước với những buổi nói chuyện trước những cử tọa chật kín, ông đã khiến khán giả cười vỡ bụng bằng khiếu nói chuyện hài hước và thông minh của mình.

Mark Twain đã đưa lối văn đàm thoại vào cách hành văn Mỹ và nhờ các truyện ngắn, ông đã nổi danh là một nhà viết văn khôi hài, chuyên chế giễu các phong tục, tập quán và các định chế của xã hội đương thời.

Đánh giá về Mark Twain

Với những tiểu thuyết đặc sắc và những nhân vật sống động cống hiến cho nền văn học Mỹ, Mark Twain xứng đáng là vì tinh tú đầu tiên của nền văn học hiện đại nước này. Mark Twain tên thật là Samuel Langhorne Clemens. Ông sinh năm 1835 và mất năm 1910. Điều kỳ lạ là vào năm nhà văn ra đời, sao chổi Halley rực sáng trên bầu trời Florida và khi ông mất, năm 1910, sao chổi Halley lại một lần nữa vẫy cái đuôi sáng lòa của mình trên nền trời xanh thẳm. Như một ngôi sao với thứ ánh sáng rực rỡ quệt ngang qua bầu trời, Mark Twain đến nay vẫn được coi là ngôi sao sáng nhất trong giới những người cầm bút trên văn đàn Mỹ. Trong cuốn tiểu sử mới nhất có tựa đề Mark Twain: a Life (Mark Twain - một cuộc đời), tác giả Ron Powers viết: "Mark Twain đã làm thay đổi cách nghe nhìn của người Mỹ, ông chính là một Lincoln trong văn học". Ông đã trả lại cho nước Mỹ ngôn ngữ và giọng điệu của con người bản xứ nước này, không phải bằng lối giễu nhại hay châm biếm mà bằng thứ văn học tinh tế và đầy chất hài hước. Bố mẹ Clemens là cư dân bang Virginia nhưng ông được sinh ra tại Florida, trong một gia cảnh khá chật vật, túng thiếu. Năm 1839, gia đình ông chuyển đến sống tại Hannibal, thành phố nhỏ nằm cạnh dòng sông Mississippi. Cha mất sớm, nhà văn tương lai phải bỏ học và theo nghề lái tàu kiếm sống. Khi cuộc nội chiến bùng nổ, nhà văn bỏ tàu, bỏ sông nước trôi dạt theo cuộc sống phiêu lưu ở những dãy núi miền Tây nước Mỹ. Nhưng những ngày tháng lênh đênh trên tàu đã để lại cho ông những ấn tượng sâu sắc, trở thành nguồn cảm hứng để nhà văn viết nên những kiệt tác như "Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer" (The Adventures of Tom Sawyer -1876), "Cuộc sống trên sông Mississippi" (Life on the Mississippi - 1883) và "Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn" ( The Adventures of Huckleberry Finn - 1884). Những mỏ vàng, mỏ bạc ở miền viễn Tây đã quyến rũ giấc mơ làm giàu của Clemens nhưng vận may không mỉm cười với ông. Nhà văn tương lai rách rưới và bụi bặm đến nỗi khi đến nộp đơn xin làm phóng viên ở một tòa soạn báo, Clemens trông giống một tên ma cà bông hơn là một người có khả năng cầm bút. Sau khi đã định hình được một phong cách báo chí cho riêng mình, cái tên cúng cơm Samuel Clemens được đổi thành Mark Twain. Bút danh này xưa nay vẫn gây tranh cãi trong giới học giả nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn. Có hai giả thuyết chính. Giả thuyết thứ nhất cho rằng, Mark Twain có nghĩa là "mark two" - chỉ mực nước khoảng 2 sải (tương đương với 3,7m) - một thuật ngữ mà những người dò sông biển thường dùng để báo tin cho nhau, chỉ đường đi an toàn. Giả thuyết thứ hai giải thích, bút danh này bắt nguồn từ những ngày lang bạt kỳ hồ ở miền Tây của nhà văn. Lúc đó, ông thường vào quán, gọi liền hai cút rượu và bảo người phục vụ đánh dấu "Mark twain" vào hóa đơn của mình. Nhưng trong một tài liệu, nhà văn viết: "Người thuyền trưởng già, dù chẳng giỏi giang và hay chữ gì nhiều nhưng ông thường sử dụng ký tự MARK TWAIN để thông tin về tình hình sông nước. Những thông tin này cực kỳ chính xác và có giá trị, nó có nghĩa là an toàn, không nguy hiểm...". Con đường đến với văn học của Twain đến nay vẫn không khỏi khiến người ta ngạc nhiên, khởi đầu bằng một tác phẩm hài hước có tựa đề "The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County" (Con ếch nhảy trứ danh ở Calaveras). Dù ngày nay đọc lại, tác phẩm đó không thể kiếm nổi của độc giả một nụ cười nhưng lúc bây giờ, "Con ếch nhảy... " đã giúp ông trở nên nổi tiếng chỉ sau một đêm. Tiếp đó là những chuyến ngao du khắp đất nước với những buổi nói chuyện trước những cử tọa chật kín, ông đã khiến khán giả cười vỡ bụng bằng khiếu nói chuyện hài hước và thông minh của mình.

Tác phẩm

·                    Sống thiếu thốn (Roughing It)

·                    The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County and Other Sketches (1867)

·                    Các kẻ ngây thơ ở nước ngoài (Innocents Abroad, 1869)

·                    Thời kỳ vàng son (The Gilded Age, 1873).

·                    Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer (The Adventures of Tom Sawyer, 1876)

·                    Đi nước ngoài (A Tramp Abroad, 1880)

·                    Hoàng tử và kẻ nghèo (The Prince and the Pauper, 1882)

·                    Đời sống trên dòng sông Mississippi (Life on the Mississippi, 1883)

·                    Những cuộc phiêu lưu của Huckleberry Finn (The Adventures of Huckleberry Finn, 1884)

·                    Tên Yankee từ Connecticut trong triều đình vua Arthur (A Connecticut Yankee in King Arthur's Court, 1889)

·                    Người ngồi trong bóng tối (The Person sitting in the Darkness, 1901)

·                    Độc thoại của vua Leopold (King Leopold 's Soliloquy, 1905)

·                    Người Mỹ đòi quyền lợi (The American Claimant, 1892)

·                    Bi kịch của Pudd'nhead Wilson (The Tragedy of Pudd'nhead Wilson, 1894) b

·                    Theo đường xích đạo (Following the Equator, 1897)

·                    Kẻ tham nhũng tại Hadleburg (The Man that Corrupted Hadleburg, 1899)

·                    Người xa lạ bí mật (The Mysterious Stranger, 1916)

Read More

THOMAS ROBERT MALTHUS - Nhà Kinh tế học người Anh

Thomas Robert Malthus, (13 tháng 2, 1766 – 23 tháng 12, 1834), hội viên FRS, là một nhà nhân khẩu học, nhà kinh tế học người Anh. Ông là một trong những đại biểu của kinh tế học cổ điển. Ông sống cùng thời với David Ricardo, là bạn thân và cũng là đối thủ về lý luận của Ricardo. Malthus có nhiều đóng góp vào các học thuyết kinh tế và các đóng góp vào lĩnh vực dân số, đặc biệt là vấn đề sự gia tăng dân số thông qua Thuyết dân số của ông.

Đời sống cá nhân

Thomas Robert Malthus, là con thứ hai trong tám người con của Daniel và Henrietta Malthus, một gia đình thành đạt, cha của ông là bạn của nhà triết học David Hume và cũng có quen biết Jean-Jacques Rousseau. Thời trẻ ông được giáo dục tại nhà đến khi ông được vào Trường dòng của Đại học Cambridge năm 1784. Ở trường, ông đã nổi tiếng là một sinh viên xuất sắc. Ông nhận được các giải về các bài diễn thuyết, tiếng Latin và tiếng Hy lạp, nhưng chuyên ngành chính của ông là toán học. Ông tốt nghiệp năm 1788 và nhận bằng thạc sĩ năm 1791. Hai năm sau đó, ông trở thành giáo viên của trường.

Malthus kết hôn với Harriet Eckersall vào năm 1804, và có ba người con: Henry, Emily và Lucy. Năm 1805 ông trở thành giáo sư, giảng viên kinh tế chính trị người Anh đầu tiên của trường East India Company College thuộc Hertford Heath và giữ chức vụ này đến cuối đời. Các sinh viên của ông thường viết tên ông một cách trừu mến "Pop" hay "Population" Malthus (Malthus "dân số"). Năm 1818, Malthus trở thành hội viên của Hội Hoàng gia.

Ông mất năm 1834, thọ 68 tuổi và được chôn cất tại Bath Abbey ở Anh.

Thuyết dân số

Năm 1798, quyển sách của mục sư trẻ tuổi T. Malthus: “Kinh nghiệm về quy luật dân số” ra đời và chịu nhiều công kích. Vì vậy từ năm 1799-1802 T. Malthus đi du lịch các nước châu Âu để thu thập thêm kiến thức. 5 năm sau ông cho tái bản quyển sách trên với lời tựa khẳng định quan điểm chính không thay đổi: “Liên quan đến đến ý tưởng của tôi, tôi tin rằng, sẽ không có cải chính điều trước đây. Theo quan điểm đó cũng cần phải công nhận rằng, nghèo đói và khốn cùng của những tầng lớp thấp của xã hội là điều ác khó chữa. Nhưng nếu có điều gì sai lầm, ngoài ý muốn của tôi, tiềm ẩn trong nghiên cứu này, thì chúng không thể có ảnh hưởng lớn đến bản chất những trình bày của tôi”.

Ý nghĩa khoa học trong “Kinh nghiệm về quy luật dân số” là sự tiên đoán về những xu hướng kinh tế xã hội liên quan đến tăng dân số, là cơ sở lý luận cho các nghiên cứu sau này. Lý thuyết của T. Malthus chỉ ra nguyên nhân của nghèo đói bằng một tỷ lệ đơn giản giữa tốc độ tăng trưởng dân số với tốc độ tăng trưởng của cải – tương ứng với mức sống tối thiểu. Nội dung chính được thể hiện như sau: Trong điều kiện thuận lợi, dân số, nếu tăng theo cấp số nhân sẽ đạt số lượng gấp đôi sau 20-25 năm, còn sản xuất thực phẩm và đồ tiêu dùng cần thiết chỉ tăng theo cấp số cộng, thì (dân số) sẽ không thể tăng thêm với tốc độ đó nữa. Khi đó, do bùng nổ dân số, nghèo đói sẽ đe dọa vận mệnh toàn nhân loại. Về mặt này T. Malthus chịu ảnh hưởng của lý thuyết phổ biến thời bấy giờ - quy luật giảm dần sự màu mỡ của đất. Đến năm 1826, cuốn sách của ông được tái bản lần thứ sáu.

Tuy nhiên các tính toán của ông đã không hoàn toàn phù hợp với thực tế, vì trong hai thế kỷ gần đây tốc độ tăng dân số vẫn xảy ra mà không bị cản trở bởi nghèo đói.

Về căn bản, ý tưởng trong tác phẩm trên không được các nhà Marxist công nhận. Họ cho đó chỉ là sự ngu dốt, vô tích sự, hoàn toàn biện hộ. Chịu công kích nhiều nhất là ý tưởng trọng tâm về sự ảnh hưởng của số dân và tốc độ tăng dân số lên phồn thịnh xã hội. Mặt dù T. Malthus chỉ đưa ra một dự đoán bi quan về số phận loài người và một đề xuất mang tính đạo đức, nhưng các nhà Marxist nhận thấy trong ý tưởng đó một nguyên cớ cho hành động của các thế lực phát xít.

Để bảo vệ cho lý thuyết của T. Malthus, các nhà nghiên cứu khác cho rằng ông đã nêu lên một vấn đề mang tính thời sự, và sử dụng lý thuyết này như một gợi ý cho việc tiến hành các chương trình cải cách xã hội. Chính ông cũng viết: “Bất kì bạn đọc nào cũng nên công nhận rằng, có thể có những sai lầm, nhưng mục đích thực tiễn mà tác giả của công trình này theo đuổi, là muốn cải thiện việc tham dự và tăng thêm hạnh phúc của các giai cấp xã hội thấp kém”.

Mặc dù ông không để ý tới sự điều chỉnh dân số qua việc sử dụng các dụng cụ tránh thai, nhưng gợi ý về một biện pháp như vậy là kết quả tự nhiên có được từ các ý tưởng của ông. Người đầu tiên tuyên truyền sử dụng rộng rãi các dụng cụ tránh thai để tránh sự bùng nổ dân số là Francis Place, khi đọc thuyết của Malthus, Place đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ và ông đã viết một quyển sách về các biện pháp tránh thai năm 1822.

Thuyết dân số của ông cũng có ảnh hưởng quan trọng vào các học thuyết kinh tế. Các nhà kinh tế bị ảnh hưởng bởi Malthus đã kết luận rằng, dưới những điều kiện bình thường, bùng nổ dân số làm giảm đáng kể mức lương tồn tại.

Quan điểm của Malthus còn ảnh hưởng tới những nghiên cứu về sinh học. Charles Darwin tuyên bố ông đã đọc Thuyết dân số và điều này mang đến cho ông một gạch nối quan trọng trong thuyết tiến hoá bằng chọn lọc tự nhiên.

Trong lĩnh vực kinh tế chính trị

Trong lĩnh vực kinh tế chính trị, ông viết một số quyển sách, quan trọng nhất là cuốn Những nguyên tắc của kinh tế chính trị (1820). Đây là quyển sách có ảnh hưởng lớn đến nhiều nhà kinh tế học sau này, đặc biệt là John Maynard Keynes một nhà kinh tế lỗi lạc của thế kỷ 20.

Về mặt phương pháp luận, tác phẩm này không có gì khác so với tác phẩm “Những nguyên lý của kinh tế chính trị” của D. Ricardo đã xuất bản trước đó ba năm.

Read More

RABINDRANATH TAGORE - Nhà thơ Bengal, triết gia Bà La Môn, nhà dân tộc chủ nghĩa được trao giải Nobel Văn học 1913

Rabindranath Tagore, hay Rabindranath Thakur, (6 tháng 5 năm 1861 – 7 tháng 8 năm 1941) là một nhà thơ Bengal, triết gia Bà La Môn và nhà dân tộc chủ nghĩa được trao Giải Nobel Văn học năm 1913, trở thành người châu Á đầu tiên đoạt giải Nobel.

Tagore sinh tại Kolkata, Tây Bengal, Ấn Độ trong một gia đình trí thức truyền thống ở nhiều lĩnh vực. Bấy giờ, Calcutta là trung tâm giới trí thức của Ấn Độ. Có rất nhiều nhà văn, học giả, kịch tác gia... thường xuyên đến nhà Tagore để đàm luận vấn đề, tổ chức hòa nhạc, diễn kịch... Cha ông là Devendranath Tagore, một nhà triết học và hoạt động xã hội nổi tiếng, từ lâu ông muốn con mình trở thành luật sư nhưng Tagore không thích. Dù sao thì Tagore được hun đúc trong một môi trường văn hóa rất ưu việt. Khi đi học, cậu được học tất cả trên mọi lĩnh vực nhưng cậu thích nhất thơ ca, tiểu thuyết và kịch.

Mặc dù thơ chiếm ưu thế trong sự nghiệp của Tagore với hơn 1.000 bài (50 tập thơ) - bắt đầu từ việc năm 14 tuổi ông được đăng bài thơ "Tặng hội đền tín đồ Ấn Độ giáo", ông cũng để lại nhiều tiểu thuyết (12 bộ dài và vừa), luận văn, hàng trăm truyện ngắn, kí, kịch (42 vở), 2000 tranh vẽ,... Không kém phần nổi tiếng trong số các tác phẩm của ông là hơn 2.000 bài hát, ngày nay được gọi là Rabindra Sangeet và được xem là kho tàng văn hoá Bengal, ở cả Tây Bengal thuộc Ấn Độ lẫn Bangladesh, liên quan sâu sắc tới mọi lĩnh vực.

Văn xuôi của Tagore đề cập đến các vấn đề xã hội, chính trị, giáo dục và nhãn quan của ông về tình huynh đệ phổ quát của con người. Thi ca của ông, xuất phát từ một tinh thần sâu sắc và sự hiến dâng, thường có nội dung ca ngợi thiên nhiên và cuộc sống. Đối với ông, sự phong phú muôn màu vẻ của cuộc sống là nguồn vui bất tận không mang yếu tố trần tục. Chủ đề tình yêu là mô-típ bàng bạc trong khắp các tác phẩm văn chương của ông.

Các bài hát của ông được chọn làm quốc ca của cả Ấn Độ và Bangladesh. Năm 1913, ông đoạt giải Nobel về văn chương cho bản dịch tiếng Anh của tác phẩm Gitanjali (Thơ dâng) của ông. Những tập thơ tiêu biểu của ông là Thơ dâng, Balaca, Người làm vườn,Mùa hái quả, Ngày sinh, Thơ ngắn...

Tagore cũng viết một số tác phẩm để phục vụ cho phong trào giải phóng Ấn Độ. Ông từ chối tước Hiệp sĩ (knight) của Hoàng gia Anh để phản đối cuộc thảm sát Jaliyaanwala Bagh (Amritsar) năm 1919 mà lính Anh đã nã súng vào nhóm thường dân tụ tập không vũ trang, giết hơn 500 người đàn ông, phụ nữ và trẻ em vô tội.

Quan điểm về giáo dục dẫn đưa ông thành lập trường của mình, gọi làBrahmacharyashram (brahmacaryāśrama, trung tâm giữ giới Phạm hạnh, brahmacarya), tại Santiniketan ở Tây Bengal năm 1901, nơi cha ông để lại mảnh đất cho ông làm tài sản. Sau năm 1921, trường này trở thành Đại học Vishwa-Bharti và đặt dưới quyền quản lí của chính phủ Ấn Độ từ năm 1951.

Tagore rất nhạy cảm với các sự kiện thế giới xảy ra trong thời đại của mình và biểu hiện niềm đau cũng như nỗi thất vọng đối với chiến tranh. Ông luôn khao khát nền hoà bình cho thế giới.

Các chuyến đi vòng quanh thế giới (Tagore từng tới Việt Nam) của Tagore đã mài dũa sự am hiểu các đặc trưng đa dạng của ông về các nền văn minh và dân tộc. Ông được xem là thí dụ điển hình cho sự kết hợp tinh tế của phương Đông và phương Tây trong văn chương.

Ngày nay Tagore vẫn là nguồn cảm hứng cho hơn 200 triệu người Bengal sống ở Tây Bengal của Ấn Độ và Bangladesh cũng như nhiều người trên khắp thế giới.

Tagore gọi Gandhi là "Mahatma" - linh hồn vĩ đại, và Gandhi (cũng như mọi người Ấn Độ) gọi Tagore là "Gurudev" - thánh sư.

Thơ ông đến với độc giả người Việt qua các bản dịch của Đỗ Khánh Hoan, Đào Xuân Quý và một số dịch giả khác.

Read More

ĐẶNG VĂN THÀNH

Căn phòng làm việc ngăn nắp của ông tại tầng thứ 14 Toà nhà Sacombank, nơi có thể nhìn xuống con đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (TP.HCM) người xe ồn ào hay phóng tầm mắt ra bao quát cả một góc thành phố. Vào một buổi chiều tháng 7, câu chuyện của chúng tôi với vị Chủ tịch HĐQT của Sacombank - Ông Đặng Văn Thành ngày càng sôi nổi, từ những hồi ức về khát vọng thời trai trẻ, sự tự hào về bước đường thành công, vị thế của Sacombank ngày nay và cả những tâm sự riêng tư về tổ ấm…  

Máu kinh doanh đã thấm vào tôi

Sự thành công của Sacombank gắn liền với vai trò kiến tạo rất lớn của người thuyền trưởng. Tuy nhiên, khi khởi nghiệp, ông lại bắt đầu với lĩnh vực kinh doanh đường, vậy cơ duyên nào đưa ông đến với lĩnh vực tài chính - ngân hàng?

Tôi sinh trưởng trong một gia đình có bố là Đông y sĩ. Các anh em tôi mỗi người đều chọn cho mình một hướng đi riêng, tuy nhiên, không ai mặn mà với nghiệp doanh nhân. Dường như chỉ riêng tôi là có máu kinh doanh thấm trong người. Quãng độ những năm 1989 - 1990, khi đang có Công ty Thành Thành Công - một Công ty quy mô tương đối lớn tại miền Nam chuyên kinh doanh, phân phối đường cát, mật rỉ, thực phẩm công nghệ, cồn… thì Nhà nước khuyến khích thành lập Hợp tác xã tín dụng. Giai đoạn đó nước mình mới bắt đầu chập chững chuyển sang nền kinh tế thị trường, phong trào này nổi lên khắp nơi nhằm hỗ trợ cho thị trường tài chính. Tôi là người có máu kinh doanh nên tự nhủ kinh doanh tiền tệ là ngành kinh doanh có nhiều tiềm năng bởi nền kinh tế thị trường vừa mới vận hành, dư địa phát triển cho mô hình các tổ chức tín dụng rất lớn, tôi quyết tâm theo ngã rẽ mới sau 12 năm gắn bó với kinh doanh đường. Nhìn thấy cơ hội lớn sao ta không thử dấn thân?

Tuy nhiên sau đó phong trào này cũng nhanh chóng đổ vỡ dây chuyền. Hợp tác xã tín dụng nơi ông làm việc lúc đó ra sao?

Lúc bấy giờ, kinh doanh loại hàng hoá đặc biệt như tiền tệ có rất nhiều khó khăn như nguyên lý kinh doanh chưa rõ ràng, những người có chuyên môn thực sự rất ít, hành lang pháp lý chưa hoàn chỉnh. Những khái niệm như “thế chấp”, các Hợp tác xã tín dụng cũng còn bỡ ngỡ. Chúng tôi phải vừa làm vừa học, học từ sách vở, học từ thực tế và vận dụng cả các kinh nghiệm ngoài thương trường trước đó. Trong giai đoạn khó khăn này, rất ít Hợp tác xã tín dụng có thể tồn tại được lâu. Ấn tượng lớn nhất trong giai đoạn đó là chúng tôi nỗ lực dốc hết sức người, sức của kể cả việc dùng nguồn vốn của gia đình, bạn bè tập trung phát triển Hợp tác xã tín dụng. Cuối cùng thì toàn TP.HCM chỉ có 13 đơn vị trụ lại được, 4 trong số 13 đơn vị được cải tổ mô hình hoạt động và sau đó trở thành Sacombank. Ra đời năm 1991, đến nay Sacombank đã tròn 19 tuổi nhưng tôi đã có tới 21 tuổi nghề, cái nghề đã có trước khi ngân hàng thực sự được khai sinh.

Sacombank - Chặng đường phát triển

Sacombank là một trong các ngân hàng thương mại cổ phần đầu tiên có cổ đông chiến lược nước ngoài. Ông có thể chia sẻ kinh nghiệm trong hợp tác chiến lược của mình?

Khi Sacombank được phép kêu gọi vốn đầu tư nước ngoài, sự thật lúc đó ngân hàng rất cần sự hỗ trợ tài chính và kinh nghiệm từ bên ngoài để tạo nên động lực tăng trưởng mới. Việc chọn đối tác chiến lược của Sacombank rất kỹ lưỡng. Khi được sự chấp thuận của Ngân hàng Nhà nước, chúng tôi đã bắt đầu đưa ra tiêu chí và tiêu chuẩn đầu tiên, đó là đối tác chiến lược phải thực sự quan tâm đến thị trường vốn Việt Nam và có khả năng hỗ trợ Sacombank. Ban đầu chúng tôi chọn Công ty Tài chính Quốc tế IFC - một định chế tài chính lớn, đáp ứng được mọi tiêu chí đề ra. Đối tác tiếp theo là Ngân hàng ANZ, nắm giữ 9.93% vốn điều lệ đến với chúng tôi vào năm 2005. Riêng Dragon Capital đến với Sacombank sớm hơn từ năm 2001. Tôi rất cảm kích Dominic Scriven - một người đồng cảm, tâm huyết với thị trường vốn Việt Nam trong thuở khó khăn ban đầu. Các cổ đông chiến lược nước ngoài đã hỗ trợ rất lớn, góp phần giúp Sacombank lớn mạnh, tạo nên diện mạo như ngày nay. Thời gian gần đây một số đối tác nước ngoài đã thoái bớt vốn, chúng tôi xem đó là chuyện bình thường, cũng phải thông cảm vì họ đều có những kế hoạch, chiến lược phát triển riêng. Tham vọng muốn họ cùng đi với ngân hàng trong cả chặng đường dài là rất khó.

Cuộc khủng hoảng năm 2008 khiến các doanh nghiệp chịu nhiều tác động. Với Sacombank, ngân hàng đã chủ động xây dựng và thực thi “chiến lược tình thế 2009 - 2010”.  Ông có thể chia sẻ về điều này?

Trong năm 2009 - 2010, chúng tôi đã có những bước đi tình thế mềm dẻo, quản trị ngân hàng theo hướng “vừa phòng thủ vừa tiến công”. Phòng thủ là không được chủ quan, tiếp tục đưa ra các biện pháp quản trị rủi ro nhưng không co cụm tiêu cực mà vẫn chủ động chờ đợi cơ hội nhằm vươn lên gia tăng chiếm lĩnh thị phần. Chẳng hạn, năm 2008, Sacombank đã tổ chức lễ ký kết hợp tác chiến lược toàn diện với Trường Hải, Hoàng Anh Gia Lai, Đồng Tâm Long An… Đồng thời, chúng tôi cũng đã hỗ trợ về tài chính nhiều cho khách hàng lâu năm, đối tác thân thiết của Sacombank. Minh chứng rõ nhất cho tư tưởng “tấn công” này là Sacombank vẫn tái cơ cấu và chuyển đổi thành công, ra mắt mô hình hoạt động mới là Tập đoàn Sacombank. Cuộc khủng hoảng năm 2008 là một thách thức mà có thể vài chục năm mới tái diễn. Tác động khủng hoảng là rất nặng nề, cơn địa chấn đã đào thải nhiều doanh nghiệp nhưng mặt khác cũng giúp các doanh nghiệp trưởng thành hơn, trong đó có Sacombank. Trong lúc khó khăn thị trường vẫn thường xuyên xuất hiện những cơ hội.

Ông tổng kết lại chặng đường phát triển của Sacombank như thế nào?

Năm 2000, Sacombank đã đề ra chiến lược 10 năm. Năm nay là năm cuối trong chặng đường phát triển đó và Sacombank từng bước trở thành một trong những ngân hàng thương mại hàng đầu tại Việt Nam. Từ lúc thành lập vốn điều lệ chỉ vỏn vẹn 3 tỷ đồng nhưng giờ đây Sacombank nâng vốn lên 9,200 tỷ đồng. Sacombank cũng đã lớn mạnh và vươn hoạt động ra tầm khu vực. Sự thành công của Sacombank xuất phát từ 4 nhóm giải pháp lớn mang tính chiến lược: Thứ nhất là mở rộng mạng lưới phát triển theo bề rộng từ thành thị xuống nông thôn, có chú trọng phát triển địa điểm chiến lược tận dụng địa lợi. Thứ hai tăng cường về quy mô vốn và tài sản nhằm gia tăng sức mạnh cạnh tranh. Thứ ba là giải pháp về công nghệ và cuối cùng, Sacombank chú trọng phát triển đạo tạo nguồn nhân lực. Trên thị trường tài chính, rủi ro của mọi rủi ro là con người nên Sacombank luôn chú tâm xây dựng, đào tạo nguồn nhân lực. Điều hạnh phúc là tôi có các cộng sự và trên 8,000 CBNV luôn có tinh thần trách nhiệm, lòng đam mê, cần cù lao động, sát cánh cùng tôi trong suốt thời gian qua.

Tôi là người hạnh phúc nhất!

Mọi người thường nói rằng “phía sau một người đàn ông thành đạt là bóng dáng một người phụ nữ với một gia đình êm ấm”.  Với sự nghiệp thành công của ông câu danh ngôn trên có đúng không?

Sau khi chuyển hướng hoạt động qua lĩnh vực tài chính - tiền tệ, tôi giao lại Thành Thành Công cho bà xã quản lý. Bất ngờ nhất là sau nhiều năm chỉ làm nội trợ và chăm sóc con cái, ra thương trường bà xã tôi ngay lập tức có thể đảm đương xuất sắc công việc kinh doanh. 19 năm nay kể khi bà xã trực tiếp điều hành Thành Thành Công, quy mô Công ty đã lớn gấp 10 lần so với trước. Vợ chồng cùng là doanh nhân, bà xã tôi là người rất hiểu và đồng cảm cho chồng, ngoài tình cảm, con cái, chúng tôi còn có nhiều thứ để chia sẻ trong công việc. Ra xã hội, bà xã tôi là một doanh nhân cừ khôi nhưng về nhà thì vẫn là một người phụ nữ truyền thống: nhân hậu, dịu dàng, chăm sóc chồng con tốt, biết cách thu vén nhà cửa, nấu ăn ngon…

Gia đình tôi là một gia đình doanh nhân đúng nghĩa, ngoài tôi và bà xã, con trai cả Đặng Hồng Anh cũng đang là Chủ tịch HĐQT của Sacomreal, con gái và con dâu cũng theo nghiệp kinh doanh. Gia đình có một nguyên tắc là mọi thành viên đều tập hợp quây quần tại bữa cơm trưa bởi lẽ vào buổi chiều doanh nhân thường xuyên phải tiếp khách. Ngày xưa, đây là lúc để vợ chồng tôi giải đáp những thắc mắc với con cái, tâm sự, trao đổi kinh nghiệm sống. Bây giờ mỗi buổi trưa gia đình tụ họp ăn cơm cùng nhau, nhiều khi để trao đổi thông tin thương trường, chia sẻ kinh nhiệm quản lý… Tôi nghĩ các thành viên trong gia đình rất cần có một sự đồng cảm. Với công việc, tôi hạnh phúc vì có được đội ngũ đồng sự kế cận tin cậy, khi trở về gia đình thì tôi càng hạnh phúc hơn vì đây thực sự là hậu phương vững chắc.

Áp lực trong công việc là điều khó tránh khỏi với một doanh nhân, ông đã giải toả điều này như thế nào?

Tôi xem thể thao là phương pháp tốt để rèn luyện sức khoẻ cũng như để cân bằng cuộc sống. Hơn 15 năm nay, mỗi sáng tôi đều chạy bộ từ 5 đến 10km. Thời gian gần đây, tôi chơi thêm golf mỗi tuần hai buổi. Nhờ tập thể thao đều đặn tôi có sức khoẻ và sự dẻo dai, điều này góp phần vào sự thành công trong công việc của tôi. Một trong các ví dụ, tôi có thể đứng diễn thuyết trong các buổi hội thảo ít nhất là 4 giờ đồng hồ liền. Tôi nghĩ sức khoẻ là quan trọng nhất, nếu có hoài bão, tham vọng, chiến lược mà không có sức khoẻ để thực thi thì cơ hội cũng sẽ trôi qua trước mắt. Tôi thấy rằng tình thương yêu, không khí gia đình ấm cúng là nơi giải toả áp lực công việc nhanh nhất. Thương trường với những áp lực là chuyện bình thường, nhưng cần phải biết cân bằng và xử lý nó trước khi về đến gia đình.

Là một doanh nhân thành đạt và giàu kinh nghiệm, ông muốn chia sẻ điều  gì với thế hệ trẻ đang nuôi khát vọng tiếp bước các đàn anh?

Có thể nói thế hệ chúng tôi không có nhiều cơ hội học tập cao nhưng có cơ hội nhiều hơn trên thương trường. Hiện tại thế hệ trẻ đứng trước nhiều thách thức lớn hơn, để thành công có lẽ cần sự hội tụ của nhiều yếu tố: thiên thời, địa lợi, nhân hoà... Thế hệ trẻ bây giờ tự tin hơn, có điều kiện tốt, tuy nhiên cần phải có phương pháp làm việc, có tinh thần cầu tiến với hoài bão lớn thì mới thành công. Kinh tế thị trường sẽ đào thải những người có lối sống thiển cận, kinh doanh chộp giật. Với tôi, nếu như lúc trẻ mình đầy nhiệt huyết, hào hứng bao nhiêu trong việc làm giàu thì bây giờ tôi muốn làm những việc mang tính cống hiến cho xã hội bấy nhiêu.

Read More

TRẦN ĐÌNH LONG

Chiếc trực thăng loại 6 chỗ ngồi do Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát - Trần Đình Long mua hồi tháng 6/2010 đã được đổi bằng máy bay mới loại 12 chỗ cùng chủng loại, nhằm phục vụ nhu cầu đi lại của vị doanh nhân này. 

So với phi cơ riêng mang mã hiệu VN-D686 mà ông Long bỏ hơn 5 triệu đôla Mỹ để mua hồi tháng 6/2010, chiếc trực thăng loại 12 chỗ ngồi vừa được vị chủ tịch này đưa về Việt Nam hiện đại hơn rất nhiều. Ngoài sự tiện nghi về nội thất, số ghế ngồi nhiều hơn, chiếc trực thăng mang mã VN-D668 này có khả năng bay xa hơn giúp ông chủ thép thực hiện chặng Hà Nội - Đà Nẵng mà không cần phải tiếp nhiên liệu.

Theo đó, giá tiền cũng sẽ rất đắt, dù rằng ông Long không tiết lộ con số cụ thể. Bên cạnh đó, khi về đến Việt Nam, chiếc máy bay này sẽ phải chịu các loại thuế gồm VAT 10% và tiêu thụ đặc biệt 30%.

Chiếc trực thăng mang mã VN-D668 loại 12 chỗ mới tinh của ông Trần Đình Long đang đỗ tại Sân bay Gia Lâm, Nguyễn Sơn Hà Nội. Chiếc phi cơ cũ cũng chưa được bán mà vẫn đỗ tại đây và do Công ty Bay dịch vụ miền Bắc, thuộc Tổng công ty Trực thăng VN quản lý.

Giống như lần trước, ông Long sử dụng tiền cá nhân để mua máy bay nhằm phục vụ nhu cầu đi lại, công việc của mình. Đồng thời, trong nhiều trường hợp, chiếc phi cơ riêng cũng phụ vụ ban lãnh đạo cũng như nhân viên công ty nhằm đáp ứng kịp thời công việc phát sinh.

Nguồn tin của Tập đoàn Hòa Phát cho biết máy bay đã tiết kiệm rất nhiều thời gian đi lại cho ban lãnh đạo công ty. Hiện tập đoàn có rất nhiều dự án khai thác khoáng sản, sản xuất thép... đặt tại nhiều tỉnh thành. Chẳng hạn, với dự án khai thác khoáng sản tại Hà Giang, chỉ cần khoảng một giờ bay, ban lãnh đạo tập đoàn đã có thể có mặt ở đây để xử lý kịp thời các công việc phát sinh.

"Chúng tôi coi máy bay là phương tiện đi lại. Tôi cho rằng nếu không có cuộc khủng hoảng vừa qua, sẽ có nhiều cá nhân ở Việt Nam cũng sở hữu máy bay riêng", một lãnh đạo Hòa Phát nói.

Hồi đầu tháng 4/2010, Chủ tịch Trần Đình Long lần đầu tiên công khai trước đại hội cổ đông Tập đoàn Hòa Phát về khoản chi phí ban đầu 17,42 tỷ đồng dành để sắm máy bay riêng. Hợp đồng được ký kết thông qua Tập đoàn Hòa Phát, song toàn bộ số tiền mua bán, thuê phi công, sân bay, bảo dưỡng, sửa chữa do cá nhân ông Long chi trả. 17,42 tỷ đồng là số tiền mà ông Long chuyển để thanh toán qua công ty.

Giá mua ban đầu của chiếc trực thăng loại 6 chỗ này vào khoảng 3 triệu USD, cộng các loại thuế và chi phí phát sinh, chi phí mua lên gần 5 triệu đôla Mỹ (tương đương 96 tỷ đồng).

Sau hơn một năm sử dụng, ông Long là người đầu tiên đổi máy bay bằng một chiếc rộng hơn và hiện đại hơn.

Read More

TRẦN QUỐC PHÚC

Doanh nhân, diễn giả chương trình huấn luyện tư duy hành động theo triết lý - văn hóa phương đông.

Những câu nói của Trần Quốc Phúc

Sự học: “Sự học mà có không tư duy chẳng khác nào ăn cơm mà không nhai”.

Gia đình: “Nếu bạn không thể sống được với người thân yêu nhất của mình, thì bạn cũng không thể sống được với ai khác”.

Gia đình: "Nỗi bất hạnh nhất của một con người là đánh mất cội nguồn của chính họ".

Sự nghiệp: “Giá trị của bạn phụ thuộc vào việc bạn mang lại giá trị cho người khác”.

Sự nghiệp: “Đi làm là một hình thức đi học được trả lương”

Xã hội: “Con người ta có thể nghĩ xấu, nói xấu và làm điều xấu nhưng họ vẫn luôn mong muốn được đối xử tốt”.

Cuộc sống: “Có ba cách để thay đổi số phận: Một là thay đổi môi trường sống, Hai là thay đổi mối quan hệ, Ba là thay đổi thái độ của bạn”.

Cuộc sống: "Hãy gieo cho mình những hạt giống trên con đường bạn đang đi, vì chắc hẳn bạn sẽ được ngắm nhìn những bông hoa tươi đẹp khi quay trở lại"

Cuộc sống: “Thành công của mọi thành công là có được một cuộc sống hạnh phúc và được xã hội kính trọng”

Tu thân: "Sống mà không có đạo cũng như trang điểm mà không có gương soi"

*Đạo là chơn lý tuyệt đối, là luân lý của nhân loại, là giá trị mà con người sẽ hướng đến theo "tánh" tự nhiên của con người và vạn vật.

Chịu ảnh hưởng của tư tưởng triết học phương đông

Phật giáo, Lão tử, khổng tử, Mạnh tử, Tôn Tử

Chịu ảnh hưởng của các định luật

Định luật của Newton

Luật hấp dẫn

Luật nhân quả

Kỹ thuật đang ứng dụng cuộc sống hiện tại

Tiếng nói nhỏ từ bên trong

Hành Hạnh Phúc

Cân bằng cuộc sống (Sức khỏe, Mối quan hệ, Trí tuệ, Hưởng thụ, Công việc, chia sẻ)

Nhìn lại chính mình

CHƯƠNG TRÌNH HUẤN LUYỆN – CHIA SẺ CỘNG ĐỒNG

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO DÀNH CHO KHỐI TỔ CHỨC/DOANH NGHIỆP

Chủ đề: HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC CUỘC ĐỜI

Phần 1. Bức tranh cuộc đời & thiết lập mục tiêu

Phần 2. Hoạch định chiến lược cuộc đời

Phần 3. Nhìn lại, tạo động lực bản thân/Điều chỉnh chiến lược.

Nội dung chương trình

• Biết trân trọng 6 giá trị trong cuộc đời này trước khi lao vào mục tiêu
• Biết được ý nghĩa quan trọng nhất của con người
• Biết được tại sao chúng ta phải quí trọng bản thân
• Biết được Bản chất con người hình thành như thế nào? Cách thay đổi, chế ngự và xây dựng tính cách cho mình. (Ứng dụng vào giao tiếp và cư xử trong Doanh nghiệp)
• Thấu cảm bản thân và yêu thương người xung quanh để tạo nên sự đoàn kết trong doanh nghiệp
• Biết được tại sao phải sống trên cuộc đời này. Sứ mệnh của tôi là gì? Giá trị của tôi nằm ở đâu?
• Biết được cách thức để hành động không do dự, lan man
• Biết và thấu hiểu được số mệnh của một con người phụ thuộc vào điều gì
• Điều cuối cùng là xây dựng bức tranh cuộc đời đỉnh cao và hành động mỗi ngày bằng những kỹ thuật đơn giản

Chủ đề: NGHỆ THUẬT GIAO TIẾP TỰ NHIÊN

Phần 1. Gỡ bỏ võ bọc trước khi giao tiếp

Phần 2. Nghệ thuật giao tiếp (Với cấp trên, đồng nghiệp, cấp dưới)

Phần 3. Rèn luyện phong thái và xây dựng hình ảnh bản thân

Nội dung chương trình

• Hiểu và thấu cảm với mọi người xung quanh
• Gỡ bỏ rào cản, vỏ bọc để giao tiếp và thể hiện được chính mình
• Phân biệt đối tượng giao tiếp thuộc kiểu người gì
• Nghệ thuật lắng nghe
• Nghệ thuật giao tiếp & khen ngợi tự nhiên
• Trở nên “đẹp” hơn trong giao tiếp với mọi người
• Cách chế ngự sự nỗi giận trong giao tiếp với mọi người xung quanh
• Duy trì “chiếc đuôi” cho mỗi người trong công việc và cuộc sống
• Thể hiện giá trị của bạn trong các mối quan hệ (Cấp trên, cấp dưới, đồng nghiệp)

Chủ đề: THIẾT LẬP & XÂY DỰNG QUAN HỆ BỀN VỮNG

PHẦN 1:  SẴN SÀNG TÂM LÝ, GỠ BỎ VỎ BỌC ĐỂ GIAO TIẾP
Câu chuyện về cảm giác không thích tạo dựng mối quan hệ
•    Kém tự tin
•    Tôi là No.1
•    Thành kiến
Nhưng con người được sinh ra là như nhau…
Vén màn vô minh đi tìm giá trị cuộc đời…
Trải nghiệm phút đầu gặp gỡ
Kịch bản cuộc đời

PHẦN 2: NGHỆ THUẬT GIAO TIẾP - TẠO LẬP QUAN HỆ
Bốn giai đoạn cần tôn trọng trong việc tạo dựng mối quan hệ bền vững
•    Làm quen
o    Cảm giác An toàn trong giao tiếp
o    Bí mật về âm thanh êm dịu nhất
o    Mô hình khen tặng
o    Mô hình Lắng nghe
o    Điệu bộ ngoại hình – Phong thái
•    Duy trì
o    Một ít giá trị về bạn được hé lộ
•    Phát triển
o    Nhận phản hồi và chọn lọc phù hợp
•    Hợp tác
o    Hãy mang lại giá trị cho đối tác tốt nhất khi bạn có thể

Thiết lập “Relationship Cycle” cho bản thân
•    Những người bạn cũ
•    Những người bạn hiện tại
•    Những người bạn trong tương lai

Nguyên tắc trong việc phát triển mối quan hệ
•    Đâu là chân lý?
•    Tích cực
•    Làm gia tăng giá trị cho người
•    Chân thành

Chủ đề: NHÂN TÂM ỨNG DỤNG - THU PHỤC LÒNG NGƯỜI

Nội dung chương trình:

• Phát họa chân dung
• Định hình phong cách lãnh đạo (Chia phong cách, tính cách con người)
• Xây dựng hệ giá trị bên trong
• Xây dựng hệ giá trị bên ngoài - Phong thái
• Xây dựng ân đức trong tổ chức, gia đình và xã hội
• Xây dựng “bản lề” - Áp dụng “giao ước”
• Kiểm soát hành động bằng “Tiếng nói nhỏ trong bạn”
• Xây dựng tinh thần làm việc giữa lãnh đạo – nhân viên
• Nhân tâm nhà lãnh đạo
  
  

Chủ đề: QUẢN LÝ CẢM XÚC – TƯ DUY TÍCH CỰC

Nội dung chương trình:

• Tôi đã lớn lên như thế nào?
• Kỹ thuật quan sát và nhìn lại chính mình
• Xây dựng “Bản lề” – trải nghiệm khác biệt trong cảm xúc – suy nghĩ
• Bản chất sự “nổi giận”
• Ba cách kiểm soát sự “nổi giận” hay cảm xúc tiêu cực
• Nguyên tắc vận hành và ảnh hưởng của Ý nghĩ
• Yêu thương thân thể mình – ươm mầm cho ý nghĩ tích cực
• Kỹ thuật xây dựng ý nghĩ tích cực – phản ứng tích cực
• Một ngày để sống - Đi tìm sứ mệnh cuộc đời tôi
• Xây dựng giá trị sống cho bản thân

Chủ đề: GIÁ TRỊ CUỘC SỐNG & SỰ HÀI HÒA

Nội dung chương trình:

• Thời gian – sự bận rộn – ý niệm về cuộc sống hiện tại
• Tôi đã sống – đang sống – hướng sống
• Một ngày để sống - Đi tìm sứ mệnh cuộc đời tôi
• Ba giá trị thực dụng trong cuộc sống hiện đại
• Ý nghĩa sâu sắc khi thoát khỏi sự bận rộn
• Giá trị của sự trải nghiệm – hương vị cuộc sống
• Ý niệm về cuộc sống thịnh vượng cho tương lai

CHỦ ĐỀ CHIA SẺ CỘNG ĐỒNG – DÀNH CHO BẠN TRẺ (NON – PROFIT)

Làm chủ hay làm thuê?

Tư duy cho người khởi nghiệp

Điều khiến bạn thành công ngay khi còn trong ghế nhà trường

Hành trang vào đời – Tích “lượng” để thành công

Các chủ đề khác: Tư duy thịnh vượng, Bài toán cuộc đời, xây dựng giá trị bản thân, chữ “Bản” trong cuộc sống và công việc,….

Read More